تاب آوری معادل واژه انگلیسی Resiliency به معنای توانایی مقابله با شرایط دشوار و پاسخ انعطاف پذیر به استرس های زندگی است.
تاب آوری، مشکلات زندگی را کم نمی کند، بلکه به افراد قدرت می دهد تا با جریان زندگی حرکت کنند.
ویژگی های افراد تاب آور چیست؟
۱- احساس ارزشمندی:
پذیرفتن خود به عنوان فردی ارزشمند، احترام قائل شدن برای خود و توانایی های خود، سعی در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آنها و از طرف دیگر شناخت نقاط ضعف و کتمان نکردن آنها.
۲- مهارت حل مسئله:
افراد تاب آور ذهنیتی تحلیلی – انتقادی نسبت به توانایی های خود و شرایط موجود دارند، در مقابل شرایط مختلف انعطاف پذیرند و توانایی شگفت انگیزی در پیدا کردن راه حل های مختلف درباره یک موقعیت یا مسئله خاص دارند.
۳ - مهارت های اجتماعی:
افراد تاب آور مهارتهای ارتباط با دیگران را خیلی خوب آموخته اند. ▫️آنها میتوانند در شرایط سخت هم شوخ طبعی خودشان را حفظ کنند، با دیگران صمیمی شوند و در مواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند، ضمن اینکه می توانند سنگ صبور خوبی باشند.
۴ - خوش بینی:
اعتقاد راسخ به این که آینده میتواند بهتر باشد و احساس امید و هدفمندی، از ویژگیهای دیگر افراد تاب آور است. ▫️این افراد باور دارند که میتوانند زندگی و آینده خود را کنترل کنند.
۵ - همدلی:
افراد تاب آور توانایی برقراری رابطه توأم با احترام متقابل با دیگران را نیز دارند
نقل از سایت سایه سخن
تابآوری در رویدادهای دشوار
امروزه سرعت تغییرات در دنیای اطراف ما زیاد شده، اتفاقات پیشبینی نشده بسیاری رخ میدهد، و زندگیمان در گرو این تغییرات و تحولات است. احتمالا از خود پرسیدهاید چرا بعضی از افراد در مقابل جنبه منفی این تغییرات ،مقاوم، مصمم و متعالی عمل میکنند و برخی دیگر تحت فشارها و تحولات زندگی وارد مسیر نزولی میشوند و خودشان را درمانده میبینند. تفاوت این دو دسته افراد در یک ویژگی خاص نهفته است،
«تابآوری» Resiliency.
در این مقاله میخواهیم فرایند تابآوری در برابر اتفاقات تلخ و رویدادهای دشوار را که هر کدام از ما در طول زندگی با آن مواجه هستیم بررسی کنیم.
منظور از اتفاقات تلخ در زندگی کدام موارد هستند؟
فجایع طبیعی، جنگ، دگرگونیهای شدید غیرمنتظره، تصادف، بیماریهای جدی، مرگ عزیزان و … نمونههایی از تجربیات سختی هستند که بسیاری از ما در طول زندگی حداقل با یکی از آنها مواجه میشویم.
چگونه به موانع و مشکلات پاسخ میدهیم؟
افراد در برابر ناهمواریهای زندگی به طرق مختلف عکس العمل نشان می¬دهند. برخی دچار شوک عاطفی میشوند؛ خشمگین شده و غر می¬زنند. به عبارت دیگر، آنها دچار کج خلقی احساسی میشوند و ممکن است به کسی آسیب برسانند. افراد دیگر ممکن است برعکس عمل کنند. آنها مسائل و مشکلات را درون خود ریخته، منفعل و بیحس میشوند؛ احساس درماندگی و ضعف میکنند و توانایی مقابله با آنچه که اتفاق افتاده را ندارند.
برخی افراد خود را مانند قربانی تصور کرده و دیگران را به خاطر خراب کردن زندگیشان مورد سرزنش قرار میدهند. آنها افسرده شده و در افکار و احساسات غم انگیز خود غوطه ور میشوند. آنها دائم شکایت میکنند .
گروهی دیگر(تابآوران)، برای تطبیق خود با واقعیت جدید، به سرعت پریشانی خود را کنترل کرده و با چالشها مقابله میکنند. آنها سریع به حالت نرمال بر می¬گردند.
تاب آوری Resiliency چیست؟
تاب آوری توانایی مواجهه، پاسخ انعطافپذیر و در نهایت عبور از سختیها و حوادث ناگوار است. تابآوری یک مهارت آموختنی و نوعی ویژگی است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تاب آوری به معنای توانایی بازگشت به حالت نرمال پس از تحولات طاقت فرسای زندگی است. وقتی افراد تاب¬آور زندگی شان مختل میشود، قادرند احساسات خود را در مسیر صحیح هدایت کنند.
تابآوری استرس را محدود نمیکند، مشکلات را پاک نمیکند، بلکه توانایی رویارویی سالم و سازگاری موفقیتآمیز با مسایل و مشکلات را امکانپذیر میکند.
معنای تاب آوری فقط این نیست که در برابر آسیبها یا شرایط تهدید کننده پایدار بمانیم و در رو به رو شدن با شرایط خطرناک حالتی انفعالی داشته باشیم، بلکه به معنای شرکت و حضور فعال و سازنده در محیط پیرامونمان است. برخی روانشناسان باور دارند که تاب آوری بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر در شرایط تهدیدکننده است و از این روست که سازگاری موفق در زندگی را فراهم میکند.
تابآوری به تواناییهای زیر اشاره دارد:
• مقابله با سطح بالایی از تغییرات مداوم مخل.
• حفظ سلامتی و انرژی تحت فشار دائمی.
• بازگشت آسان به وضعیت نرمال و غلبه بر موانع و مشکلات.
• تغییر مسیر به سمت زندگی و کار جدید، هنگامی که ادامه مسیرهای قبلی امکان پذیر نباشد.
تاب¬آوری بیشتر به معنای چیزی انجام دادن است تا چیزی داشتن.
عوامل موثر در تابآوری
ترکیبی از عوامل به توسعه انعطافپذیری و تابآوری کمک میکند. عامل اصلی تابآوری، داشتن روابط خوب و موثر در داخل و خارج از خانواده، کسب حمایت و خودباوری است.
به طور کلی میتوان عواملی که به توسعه تابآوری کمک میکنند را به صورت زیر نوشت:
• روابط خوب با خانواده و دوستان
• نظرمثبت از خود و اعتماد به توانایی ها و نقاط قوت خود
• عدم مقاومت نسبت به تغییر در زندگی
• توجه به سلامت جسمی
• عملگرایی (از اقدام کردن نترسید.)
• توانایی مدیریت هیجانات
• خوشبینی
• کمک به دیگران
• فعالیت در گروههای مدنی
همه اینها عواملی هستند که افراد میتوانند در خودشان رشد دهند.
آموختن و اجرای مهارت تابآوری، برای هر فردی متفاوت است و نمیتوان یک فرمول مشخص را استفاده کرد. علاوه بر تفاوتهای فردی، تفاوتهای فرهنگی، نژادی نیز روند تابآور شدن را تغییر میدهد. مثلا در جامعهای که تنوع فرهنگی بیشتر است، راههای مختلفی برای تابآوری تجربه میشود و افراد از هم میآموزند.